Wat is de Staat van Volksgezondheid en Zorg?

De Staat van Volksgezondheid en Zorg (Staat VenZ) is een website en app met een overzicht van beleidsrelevante kerncijfers voor het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport ( VWS Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport).

Waarom wordt de Staat van Volksgezondheid en Zorg gemaakt?

Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport ( VWS) wil een centrale plek waar betrouwbare en eenduidige kerncijfers op het terrein van volksgezondheid, zorg en maatschappelijke ondersteuning staan die relevant zijn voor haar beleid. Deze kerncijfers en bijbehorende trends bieden zicht op voortgang en effecten van het huidige beleid en kunnen helpen bij het maken van keuzes over nieuw beleid. Op die manier ondersteunt de Staat VenZ het ministerie bij het maken van beleid. Het digitale cijferoverzicht (website en app) biedt direct toegang tot de kerncijfers voor het beleid en de verantwoording.

Wie maakt de Staat van Volksgezondheid en Zorg?

Een consortium van kennisinstituten, die cijfers leveren op het terrein van volksgezondheid, zorg en maatschappelijke ondersteuning, werkt binnen de Staat VenZ samen om tot overeenstemming te komen over definities en bronnen voor de kerncijfers. Het consortium bestaat uit het Centraal Bureau voor de Statistiek ( CBS Centraal Bureau voor de Statistiek), het Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg ( Nivel), het Nederlands Jeugdinstituut ( NJi Nederlands Jeugdinstituut), de Nederlandse Zorgautoriteit ( NZa), het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu ( RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu), het Sociaal en Cultureel Planbureau ( SCP), het Trimbos-instituut en Zorginstituut Nederland ( ZIN). 

Hoe komen jullie tot deze selectie van kerncijfers?

Bij de keuze van onderwerpen voor de Staat VenZ zijn het perspectief en de beleidsprioriteiten van VWS leidend. Om over de volle breedte van het VWS-beleid veranderingen te kunnen monitoren, is er met enige regelmaat contact met alle directies van VWS over gewenste en/of gebruikte kerncijfers. 

De consortiumpartijen vullen de wensenlijsten van de VWS-directies aan op basis van hun inhoudelijke kennis over de verschillende beleidsterreinen van VWS. Ook besluiten zij hoe de kerncijfers het beste uit te werken en te presenteren zijn. Het consortium bepaalt wat de best beschikbare bron is voor ieder kerncijfer en beperkt zicht daarbij niet alleen tot bronnen waarvan de consortiumpartijen zelf bronhouder zijn.

Om te komen tot een set kerncijfers die aansluit bij de beleidsprioriteiten en die goed en voor een langere termijn gemeten kan worden, gebruiken we de volgende selectiecriteria: 

• Meetbaarheid: het kerncijfer kan op een door het veld breed gedragen wijze berekend worden. 
• Herhaalbaarheid: het kerncijfer kan in de toekomst via dezelfde methodiek en liefst dezelfde bronnen opnieuw worden berekend, waardoor het bepalen van een trend mogelijk is.
• Internationale en/of regionale vergelijkbaarheid: het kerncijfer wordt bij voorkeur bepaald met behulp van een methodiek en classificatie die voldoet aan internationale standaarden, zodat vergelijking van de positie van Nederland met andere landen theoretisch mogelijk is.
• Herleidbaarheid (later toegevoegd): het kerncijfer wordt alleen gepresenteerd als de cijfers openbaar beschikbaar zijn. Op die manier is voor iedereen duidelijk waar de cijfers vandaan komen en welke cijfers zijn gebruikt.

De Staat VenZ is een groeimodel. Er is dus sprake van een doorlopend proces van toetsing/ herijking van de selectie van kerncijfers volgens de hierboven beschreven methodiek.

Hoe zorgen jullie dat je de meest actuele cijfers presenteert?

De Staat VenZ streeft ernaar zo actueel mogelijke cijfers te presenteren. Wanneer een nieuw cijfer openbaar beschikbaar komt, wordt het zo snel als mogelijk (bij voorkeur tegelijkertijd) op de website geplaatst. Uitgangspunt is dat als de bron actualiseert, de cijfers op de Staat VenZ ook actualiseren. Hierover zijn binnen het consortium werkafspraken gemaakt. Controle van een nieuw cijfer kan er soms toe leiden dat er nog enige tijd zit tussen het beschikbaar komen van een nieuw cijfer en presentatie op de website. 
Het bovenstaande uitgangspunt heeft ook gevolgen voor de presentatiewijze van een kerncijfer. De presentatiewijze is zo onderhoudsarm mogelijk met zo min mogelijk tekst en bewerkingen van de cijfers, zodat snel geactualiseerd kan worden. Zie voor meer informatie ook "Hoe presenteren jullie een cijfer?"

Welke informatie kan ik bij het kerncijfer vinden?

Voor elk kerncijfer presenteren we het actuele cijfer, met waar relevant en mogelijk uitsplitsingen naar achtergrondkenmerk (bijv. leeftijd en geslacht), een trend en een regionale en internationale vergelijking. Actuele cijfers en trends zijn op dezelfde bron gebaseerd. Uitsplitsingen en vergelijkingen zijn bij voorkeur ook op deze bron gebaseerd. Hier kan echter, onderbouwd, van worden afgeweken. Bijvoorbeeld als op basis van de voorkeursbron geen regionale of internationale vergelijkingen mogelijk zijn. Voor de methodologische verantwoording van een kerncijfer verwijzen we naar de informatie van de bronhouder. Het gaat dan onder andere om informatie over de manier van data verzamelen of respons op een enquête.

Hoe presenteren jullie een cijfer?

Om zo actueel mogelijk te kunnen zijn, is de presentatiewijze van een kerncijfer zo onderhoudsarm mogelijk. Dit betekent dat er alleen teksten naast grafieken en figuren staan als dit nodig is ter verduidelijking. Voor verdieping verwijzen we naar informatie over de gebruikte bron.
Uitgangspunt van de Staat VenZ is dat we uitgaan van beschikbare gegevens in bestaande bronnen. De wijze waarop die gegevens in de bronnen gepresenteerd worden zijn leidend. Dit betekent dat er in de basis geen bewerkingen door het consortium op de gegevens/cijfers plaatsvinden, zoals standaardisatie of statistische toetsen. De gepresenteerde bronnen op de Staat VenZ variëren in de mate waarin bewerkingen hebben plaatsgevonden. Om uniformiteit op de site te waarborgen, kiezen we ervoor om niet aan te geven of verschillen statistisch significant zijn of niet. Ook kiezen we ervoor om niet aan te geven of we gestandaardiseerde cijfers presenteren.

Waarom kan ik eerder gepresenteerde cijfers niet in de trendgrafiek terug vinden?

Soms worden cijfers van eerdere jaren die in de trendgrafiek worden getoond aangepast. Bijvoorbeeld omdat er verbeteringen zijn aangebracht in een berekeningsmethode. Om cijfers over de jaren heen met elkaar te kunnen vergelijken, worden eerdere cijfers met terugwerkende kracht aangepast. Hiervan wordt melding gemaakt in de verantwoordingstekst bij het kerncijfer.

Sommige kerncijfers staan niet meer op de website. Waar zijn die gebleven?

Soms wordt een kerncijfer van de website gehaald. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als een cijfer niet meer relevant is voor VWS of als er een cijfer is ondergebracht bij een ander kerncijfer.  
In dit overzicht kunt u zien welke kerncijfers van de website zijn verwijderd.